50 zł 2021r. - 230. rocznica Konstytucji 3 Maja – dzieła odrodzonej Rzeczypospolitej

50 zł 2021r. - 230. rocznica Konstytucji 3 Maja – dzieła odrodzonej Rzeczypospolitej

Rzeczpospolita była uzależniona od Rosji od początku XVIII w., ale społeczeństwo, odrodzone dzięki Komisji Edukacji Narodowej, Szkole Rycerskiej i zreformowanym kolegiom zakonnym, coraz trudniej godziło się z brutalną rosyjską ingerencją w życie kraju. Wybuch wojny rosyjsko-tureckiej (1787) wzbudził nadzieje, że Katarzyna II będzie musiała osłabić dławiącą Rzeczpospolitą uwięź. W takiej sytuacji zebrał się skonfederowany, a więc nienarażony na weto sejm lat 1788– 1792, który przeszedł do historii jako Sejm Czteroletni lub Wielki – z racji swych dokonań. Ich zwieńczeniem miała się stać nowoczesna konstytucja. Gdy sejm odrzucił jej nieudaną wersję pióra przywódcy obozu reform Ignacego Potockiego, ten poprosił o przygotowanie projektu Stanisława Augusta. Tekst monarchy od stycznia 1791 r. omawiano w najgłębszej tajemnicy w gronie współtwórców ustawy: oprócz króla oraz Potockiego byli to Hugo Kołłątaj i sekretarz władcy Scipione Piattoli. Z ostateczną wersją zapoznano najpierw krąg zaufanych, a 3 maja przedstawiono ją w sejmie; część posłów, których opozycji się obawiano, nie wróciła jeszcze do Warszawy z wielkanocnej przerwy. Konstytucję przyjęto w drodze „zamachu stanu”, ale w lutym 1792 r. zaaprobowało ją ponad 90% sejmików w ogólnokrajowym referendum trzeciomajowym. Ustawa Rządowa 3 maja deklarowała suwerenność narodu i monteskiuszowski trójpodział władz, usuwała liberum veto i ustanawiała tron dziedziczny, a dopuszczając mieszczan do współdecydowania, rozszerzała bazę społeczną ustroju. Rzeczpospolita stała się nowoczesną monarchią konstytucyjną i zaczęła odzyskiwać prestiż w Europie. Na rewersie monety srebrnej fragment obrazu Jana Matejki Konstytucja 3 maja 1791 roku. Na pierwszym planie niesiony przez posłów marszałek Sejmu Czteroletniego Stanisław Małachowski, trzymający w ręku tekst Ustawy Rządowej 3 maja. Poniżej fragment preambuły konstytucji. W rękopiśmiennym oryginale cytowany tekst zawiera słowa „niniejszą konstytucyję”, natomiast w starodrukach z 1791 r. mamy formę „niniejszą konstytucyją”. Zdecydowano się umieścić na monecie tę ostatnią wersję jako frazę bardziej typową dla epoki. Na awersie monety srebrnej górna część karty tytułowej jednego z wczesnych druków Konstytucji 3 maja wydanego w oficynie Michała Grölla w Warszawie oraz herb Królestwa Polskiego z 1791 r. Prof. Zofia Zielińska Interwencja rosyjska w maju 1792 r. i przegrana przez nas wojna przyniosły upadek dzieła 3 maja, a potem polskiej państwowości. Konstytucja stanowiła jednak dowód, iż „wolni od hańbiących obcej przemocy nakazów” potrafiliśmy odrodzić państwo. Przywróciło to Polakom szacunek dla siebie i dla własnej tradycji. Pamięć o majowych dokonaniach przyświecała walce o odzyskanie niepodległej ojczyzny.

Na rewersie: fragment obrazu Jana Matejki Konstytucja 3 maja 1791 roku. Na pierwszym planie niesiony przez posłów marszałek Sejmu Czteroletniego Stanisław Małachowski, trzymający w ręku tekst Ustawy Rządowej 3 maja. Poniżej fragment preambuły konstytucji. W rękopiśmiennym oryginale cytowany tekst zawiera słowa „niniejszą konstytucyję”, natomiast w starodrukach z 1791 r. mamy formę „niniejszą konstytucyją”. Zdecydowano się umieścić na monecie tę ostatnią wersję jako frazę bardziej typową dla epoki.

Na awersie:  górna część karty tytułowej jednego z wczesnych druków Konstytucji 3 maja wydanego w oficynie Michała Grölla w Warszawie oraz herb Królestwa Polskiego z 1791 r

Nominał 50 zł metal: Ag 999/1000 stempel: zwykły (oksyda) średnica: 45,00 mm masa: 62,20 g brzeg (bok): napis: 1791 nakład: do 6000 szt.

PRZY WYSYŁCE MONET KORZYSTAM  TYLKO Z USLUG POCZTY POLSKIEJ. WSZYSTKIE POZOSTAŁE FIRMY KURIERSKIE W REGULAMINIE MAJĄ ZAPIS MÓWIĄCY O ZAKAZIE WYSYŁANIA MIĘDZY INNYMI: MONET, BANKNOTÓW, BIŻUTERII, KAMIENI SZLACHETNYCH, PIROTECHNIKI, DZIEŁ SZTUKI.